Wczesne wspomaganie rozwoju dziecka to specjalistyczne zajęcia, z których korzystanie przysługuje dzieciom oraz ich rodzinom z różnorodnymi zaburzeniami rozwojowymi jak na przykład:
- uszkodzenia wzroku (np. niedowidzenie),
- uszkodzenia słuchu (np. niedosłuch),
- znaczne zaburzenia koordynacji ruchowej,
- niepełnosprawność intelektualną,
- zaburzenia ze spektrum autyzmu,
- opóźnienie rozwoju mowy,
- nieprawidłowości rozwoju ruchowego,
- ogólne spowolnienie rozwoju.
Zalecane jest aby maluchy zaczynały uczęszczać na zajęcia jak najwcześniej od chwili wykrycia u nich zaburzeń rozwojowych. Ogólnie dziecko może korzystać z usprawniającej terapii do momentu rozpoczęcia nauki w szkole podstawowej.
Wczesnego wspomagania rozwoju małych niepełnosprawnych dzieci nie należy utożsamiać z edukacją. Prawidłowa realizacja tej formy pomocy polega na :
-podjęciu odpowiednich działań, których celem jest zapewnienie dziecku optymalnego rozwoju osobowości, poprzez stworzenie mu odpowiednich warunków życia oraz wychowania w domu, przedszkolu/ lub w innych środowiskach wychowawczych w których aktualnie przebywa,
- planowego i systematycznego organizowania działań ukierunkowujących dzięki zastosowanym metodom aktywność dziecka i pozwalających mu osiągnąć wyższy poziom samodzielnego funkcjonowania w różnych dziedzinach,
- stosowania specjalnych metod stymulowania rozwoju psychoruchowego dziecka i wyrównywania deficytów rozwojowych. Dobór tych metod powinien być poprzedzony szczegółowa diagnozą dziecka. ( Piszczek, 2007, s. 154)
Cele zajęć wczesnego wspomagania rozwoju:
- pobudzenie psychoruchowego i społecznego rozwoju dziecka
- zapobieganie pogłębianiu się niepełnosprawności dziecka, izolacji bądź marginalizacji rodziny
- przygotowanie dziecka do podjęcia nauki w odpowiednim czasie
- pomoc rodzinie w akceptacji niepełnosprawnego dziecka oraz wypełnianie zadań opiekuńczo- rehabilitacyjnych
- umożliwienie osiągnięcia odpowiedniego wykształcenia, zdobycia zawodu lub umiejętności w zawodzie
- umożliwienie osiągnięcia samodzielności życiowej, odpowiedniej do wieku i osiągniętego rozwoju
- rozwijanie odpowiedzialności rodziny za prawidłowy rozwój dziecka oraz wzmacnianie wiary dziecka w jego własne możliwości
- wzmacnianie więzi rodzinnych i zapobieganie oddawaniu dzieci niepełnosprawnych do placówek sprawujących całkowitą opiekę
Co zrobić aby dziecko mogło uczęszczać na takie zajęcia?
Podstawą do tego, aby dziecko mogło uczęszczać na zajęcia wczesnego wspomagania rozwoju, jest uzyskanie odpowiedniej opinii o takowej potrzebie. Dokument taki wystawiają poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Jeżeli więc rodzice podejrzewają, że z ich dzieckiem dzieje się coś nieprawidłowego, zdecydowanie powinni udać się oni do takiej placówki. Zanim jednak to zrobią, trzeba się wcześniej odpowiednio przygotować – do poradni trzeba bowiem zabrać pewne specyficzne dokumenty. Podstawową powinnością rodziców jest oczywiście wypełnienie wniosku o wydanie opinii dotyczącej ewentualnej potrzeby prowadzenia wczesnego wspomagania rozwoju dziecka. Do wniosku trzeba jednak załączyć pewne dokumenty – jednym z istotniejszych jest tutaj zaświadczenie lekarza specjalisty o istniejących u pacjenta deficytach (np. o zaburzeniach słuchu u dziecka czy wzroku) – wydawaniem takowych typowo zajmują się pediatrzy oraz specjaliści medycyny rodzinnej. Czasami konieczne może być również dostarczenie innych dokumentów, np. wyników jakichś badań przeprowadzonych wcześniej u dziecka, dokumentacji z przebiegu wcześniejszych terapii (np. logopedycznej) czy opinii o funkcjonowaniu malucha w przedszkolu. Zanim więc rodzice udadzą się już ostatecznie do poradni w celu załatwienia wszystkich formalności, najlepiej najpierw jest się dowiedzieć, jakich dokładnie dokumentów dana placówka wymaga. Zajęcia te są bezpłatne. Zajęcia w ramach wczesnego wspomagania organizuje się w wymiarze od 4 do 8 godzin w miesiącu.
Kto prowadzi takie zajęcia?
Prowadzeniem zajęć z WWR zajmuje się cały zespół specjalistów. W jego podstawowym składzie znajduje się psycholog, logopeda oraz pedagog (czasami o konkretnej specjalności – np. oligofrenopedagog, czyli pedagog pracujący z dziećmi z niepełnosprawnością umysłową czy tyflopedagog, czyli osoba specjalizująca się w pracy z dziećmi niewidzącymi). Pomagać dzieciom z zaburzeniami rozwojowymi mogą jednak również i inni specjaliści – wszystko jest tutaj uzależnione od potrzeb konkretnego dziecka, ale i potrzeb jego rodziny.
Podstawa prawna
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 24 sierpnia 2017 r. w sprawie organizowania wczesnego wspomagania rozwoju dzieci (Dz.U. poz. 1635).